O Ministerio de Industria, Comercio e Turismo pon en marcha o proceso de CONSULTA PREVIA sobre unha nova Lei de Industria, co obxecto de solicitar a opinión das persoas e das organizacións máis representativas potencialmente afectadas pola futura norma, de conformidade co previsto no artigo 133.1 da Lei 39/2015, do 1 de outubro, do Procedemento Administrativo Común das Administracións Públicas, en relación co artigo 26.2 da Lei 50/1997, do 27 de novembro, do Goberno.

A nova Lei de Industria é un compromiso de España dentro do Compoñente 12 do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia, identificado como fito 176, correspondente á medida C12.R1 “Estratexia Española de Impulso Industrial 2030”. No este fito, recóllese a entrada en vigor da Lei no 4º trimestre de 2023.

As persoas interesadas poderán participar a través dos medios que se indican no portal web do Ministerio de Industria, Comercio e Turismo.

A consulta previa estará aberta desde o día 20 de abril ata o día 17 de maio de 2022, inclusive.

La Comisión Europea publicó, en marzo de 2020, la comunicación “Un nuevo modelo de Industria para Europa” en el que se plantea la estrategia industrial europea y, por el impacto de la COVID-19, en mayo de 2021 su “Actualización del nuevo modelo de industria 2020: Construyendo un Mercado Único más sólido para la recuperación de Europa”, que incorpora las lecciones de la crisis, para fortalecer nuestra capacidad de resiliencia económica y acelerar la doble transición manteniendo y creando empleos al mismo tiempo.

Por otro lado las recomendaciones del Consejo de 2019 y 2020 recogen la necesidad de adaptar y evolucionar las políticas industriales para fortalecer la transformación, digitalización, ecología, mejora de la capacitación y alineamiento con el Mercado Único Europeo, por lo que se insta a una revisión de la situación industrial y por ende del modelo industrial español.

La Ley debe dar una respuesta en clave nacional a la nueva estrategia industrial europea, recoger las recomendaciones del Consejo y contemplar las necesidades del sector industrial de España, estableciendo el marco adecuado para estimular la competitividad de la industria modernizando su tejido productivo, reforzando su capacidad de generar empleo de calidad, fomentando su eficiencia energética, impulsando su capacidad de innovación y apostando por la transición hacia una economía circular que favorezca el cambio de hábitos y un comportamiento consciente de los consumidores.

Justificación de la necesidad de una nueva Ley de Industria

La actual Ley de Industria data de 1992. Desde entonces son evidentes los grandes cambios experimentados; desde los políticos, con los Tratados que han transformado la Comunidad Económica Europea (a la que pertenecía España a la fecha de promulgación de la Ley de Industria) en la Unión Europea, a los normativos, que inciden en nuevos ámbitos de actuación pública con especial transcendencia en la industria, como el apoyo a la transición energética, la lucha contra el cambio climático, la economía circular o la defensa de los derechos de los consumidores. En estos 30 años también se han producido cambios relevantes que han impactado directamente sobre la industria, como son los nuevos desarrollos tecnológicos, el avance digital, la universalización de internet, la implantación de las plataformas, la globalización o las deslocalizaciones industriales.

Con la pandemia han aflorado deficiencias y fortalezas de nuestra economía, evidenciado los problemas de la dependencia externa en materiales básicos, y se ha puesto de relieve la necesidad imperiosa de fortalecer y situar en un primer plano la base industrial no sólo española, sino también europea. Tanto la UE como España, han de desarrollar normativas conducentes a dotar de mayor resiliencia y robustez a la industria europea.

La fortaleza industrial de Europa se ha situado en primera línea de prioridad y es un vector clave del plan europeo de recuperación económica, “Next Generation EU”, que facilita inversiones masivas para reforzar y acortar las cadenas de valor industriales y para reubicar de forma inteligente y estratégica la producción en Europa y en España, así como para aprovechar las nuevas oportunidades que ofrece el próximo impulso de nuevos sectores industriales. Ello deberá acompañarse de las necesarias cualificaciones y capacidades en los recursos humanos para abordar tales cambios.

A nova Lei de Industria debe dar resposta á cobertura das necesidades e dos grandes retos descritos con anterioridade, sendo o obxectivo da mesma non só regular a actividade industrial en España, senón establecer os obxectivos e procedementos de política e promoción industrial que permitan a adecuada, eficiente e rápida adaptación e transformación da industria española para facer fronte a todos estes cambios e situacións presentes e futuras.

Así mesmo, é obxectivo de Lei establecer o marco de seguridade e calidade industrial que permita o pleno desenvolvemento das nosas industrias en liña coas esixencias do mercado, á vez que contemple as normas básicas de ordenación das actividades industriais polas Administracións Públicas, os medios e procedementos para coordinar as competencias en materia de industria das este Administracións, e regular a actuación da Administración do Estado en relación co sector industrial.

Tamén deben terse en conta as especiais circunstancias das pequenas e medianas empresas industriais a través dun tratamento diferencial, que apoie e fomente o emprendimiento, así como das empresas de mediana capitalización, esenciais para o futuro desenvolvemento industrial.

A Lei debe abordar, polo menos, os seguintes aspectos:

• I. POLÍTICA E PROMOCIÓN INDUSTRIAL

  É función das Administracións Públicas establecer as políticas públicas e de promoción industrial que faciliten, promovan e desenvolvan a modernización, o desenvolvemento e a competitividade industrial. Será obxectivo fundamental da lei a incorporación de instrumentos de apoio e fomento que faciliten o establecemento de programas de soporte, promoción, modernización, sustentabilidade e competitividade industriais, e ferramentas que permitan contribuír ao fortalecemento da industria e facilitar que se adapte aos novos e crecentes requirimentos, como: os custos loxísticos e enerxéticos, os asociados á economía circular, a sustentabilidade, os requisitos ambiental ou a protección dos consumidores e usuarios, de forma que permita ás AAPP colaborar e influír sobre aspectos esenciais para o futuro da industria. A política industrial debe contemplar o desenvolvemento harmónico e a cohesión social e territorial, e abordar o crecemento empresarial, a capacitación e cualificación profesional, o fortalecemento da formación profesional e a adaptación dos títulos universitarios, así como a igualdade de xénero e de oportunidades para mellorar as condicións das empresas industriais.

• II. REINDUSTRIALIZACION

  Os profundos procesos de reestruturación da cadea de valor industrial iniciados na década dos 90 que, xunto coa globalización económica, supuxeron a deslocalización industrial progresiva cara a países asiáticos evidenciaron unhas importantes debilidades nas economías da Unión Europea. Xunto a iso, o reto de fortalecer a base industrial europea fai necesario que as Administracións Públicas expor mecanismos e instrumentos para a reindustrialización e a garantía de igualdade de condicións no Marcado único e deste co resto do mundo, reforzando a normalización e avaliación da conformidade acreditada, e protexendo os dereitos intelectuais e industriais.

  O reforzo da autonomía estratéxica e a soberanía industrial de Europa é unha das consideracións recollidas no novo modelo industrial europeo polo que se deben desenvolver políticas para abordar as dependencias estratéxicas e ao mesmo tempo salvagardar unha industria competitiva nun mercado global.

• III. NEUTRALIDADE CLIMÁTICA E ECONOMÍA CIRCULAR

  Os compromisos internacionais, especialmente europeos, marcan liñas específicas da necesidade de establecer unha industria comprometida cos obxectivos dun desenvolvemento sustentable cara á neutralidade climática e unha economía máis circular. A industria ha de desempeñar un papel relevante no que constitúe este desafío e oportunidade conforme ao Pacto Verde Europeo, en particular o apoio específico á modernización e descarbonización das industrias que consomen moita enerxía; o fomento de novos procesos industriais e tecnoloxías máis limpas, a contribución á competitividade industrial; o desenvolvemento de políticas reguladoras, contratación pública, competencia leal e plena participación das Pemes.

  Tamén debe facilitar o establecemento dunha economía máis circular aliñándose ao Plan de acción Europeo para a economía circular co concurso de políticas de promoción industriais e o desenvolvemento de modelos innovadores para reducir a dependencia das materias primas, apoiando a reutilización, reparación e reciclaxe.

• IV. TRANSFORMACIÓN DIXITAL (DIXITALIZACIÓN)

  As tecnoloxías dixitais han revolucionado e están a cambiar drasticamente o contexto industrial en todos os elos da súa cadea de valor. A norma debe abordar o impacto da automatización e dixitalización na industria e os procesos produtivos. A norma abordará a modernización das comunicacións e a súa interconectividad, así como a súa interoperabilidade á vez que atende a ciberseguridade.

• V. SEGURIDADE INDUSTRIAL E CALIDADE INDUSTRIAL

  É responsabilidade das Administracións Públicas o control do cumprimento regulamentario das actividades de seguridade industrial que ten por obxecto a prevención e limitación de riscos, polo que se deben contemplar aspectos de vixilancia do mercado, reforzando a figura do funcionario, así como a promoción de plans e campañas de comprobación das condicións de seguridade dos produtos industriais. Ademais, exponse a creación, no marco das competencias atribuídas á Administración Xeral do Estado, dunha entidade pública encargada de, entre outras, a homologación de vehículos, a coordinación de actividades de vixilancia do mercado, así como de realización de estudos sobre seguridade industrial.

  A calidade industrial é un dos alicerces básicos para asegurar e promover a competitividade industrial. As Administracións Públicas, son responsables de asegurar unha infraestrutura da calidade para as actividades de normalización, acreditación, metrología (científica, aplicada e legal) e avaliación da conformidade (ensaios, inspección, certificación, validación e verificación, entre outras).

• VIN. GOBERNACIÓN

  Débese reflexionar sobre os instrumentos de coordinación cos distintos axentes, entidades, centros tecnolóxicos, universidades, Administracións Públicas competentes e involucrados na promoción e o desenvolvemento industrial, necesarios para a análise, reflexión, avaliación e impulso das políticas industriais.

Achegas e Comentarios

Co fin de estruturar as observacións a remitir referentes á presente Consulta, a seguir proporciónanse preguntas para cada un dos aspectos referidos no texto.

I. POLÍTICA E PROMOCIÓN INDUSTRIAL: ¿Que instrumentos de apoio á transformación industrial cre que poderían articularse nunha Lei de Industria? ¿Considera que se deben abordar outros asuntos?

II. REINDUSTRIALIZACION: ¿Como cre que se debe abordar unha reindustrialización acorde coa unidade de mercado, a cohesión social e a vertebración solidaria dos diferentes territorios?

III. NEUTRALIDADE CLIMÁTICA E ECONOMÍA CIRCULAR: ¿Que elementos de apoio á industria cre que debe contemplar a Lei para favorecer a neutralidade climática e a económica circular?

IV. TRANSFORMACIÓN DIXITAL (DIXITALIZACIÓN): ¿Como cre que se debe abordar na Lei o ámbito dixital?

V. SEGURIDADE INDUSTRIAL E CALIDADE INDUSTRIAL: ¿Cre que hai algún outro aspecto de seguridade e calidade industrial que debe contemplar a norma?

VIN. GOBERNACIÓN: ¿Como pode a Lei reforzar a coordinación para a aplicación e desenvolvemento das Directivas sobre Mercado Único Europeo en España? ¿Que estrutura ou mecanismo de gobernación propón?