A pesar de que a transición cara ao vehículo eléctrico está a producirse a nivel mundial, existen aínda algunhas dificultades actuais que poden atrasar o proceso de transición, especialmente o desenvolvemento dunha infraestrutura de carga, as limitacións na autonomía ou o tempo de recarga, e a existencia dun pescozo de botella tanto en materias primas, como na fabricación de baterías. Todo isto fai que, sexa inviable pensar nun cambio inmediato do vehículo tradicional ao eléctrico.

Por iso, os vehículos híbridos poden considerarse como un importante medio cara a unha descarbonización ordenada e progresiva ata alcanzar o horizonte 2035. En xeral, constan dunha combinación entre un motor de combustión interna, baterías e un ou dous motores eléctricos, dependendo da configuración (serie, paralelo ou serie-paralelo). A súa principal vantaxe é un mellor rendemento da planta de potencia, coa correspondente redución no consumo de combustible e, por conseguinte, de CO2 e de emisións contaminantes, garantindo, ao mesmo tempo, unha autonomía e comportamento adecuados. A maiores, é de destacar a súa tecnoloxía madura, a súa capacidade de facilitar unha transición suave cara aos vehículos eléctricos e a diversidade de opcións dispoñibles. Adicionalmente, e aínda que a estado da arte dos vehículos híbridos evolucionou significativamente nos últimos anos, espérase que continúe avanzando con novas posibilidades de innovación, que poden ter importantes sinerxias no desenvolvemento do vehículo eléctrico, por exemplo os avances en optimización da xestión de enerxía (control de potencia ou freos regenerativos), ou os sistemas de control e monitorización, entre outros.

Respecto dos vehículos eléctricos de pila de combustible de hidróxeno, considéranse que ten un gran potencial para a súa incorporación nos trens de propulsión de vehículos de cero emisións, moi relacionados co desenvolvemento da produción de hidróxeno verde. Ademais, exponse como unha alternativa de futuro, xa que é posible que haxa espazo para a coexistencia de vehículos movidos por hidróxeno e vehículos eléctricos, cada un ten as súas propias vantaxes e aplicacións específicas. Existen importantes sinerxias que poden impulsar a transición cara a unha mobilidade máis sustentable e apoiar o crecemento dos vehículos eléctricos en todas as súas formas, por exemplo en aspectos de tecnoloxía de celas de combustible, infraestrutura de hidróxeno, almacenamento de enerxía, investigación en materiais e eficiencia, e non menos importante conciencia pública e aceptación social. No ámbito do I+D+i, hai moito campo no ámbito da eficiencia e redución de custos dos sistemas de celas de combustible, o almacenamento e distribución de hidróxeno, ou o reforzo na produción de hidróxeno verde.

A complexidade dunha transformación cara ao vehículo eléctrico e conectado de forma ordenada e progresiva, así como a súa vinculación ao Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia de España, aconsellaron a creación dunha arquitectura institucional reforzada, que se materializou a través do Real Decreto 13/2023, do 23 de xaneiro, polo que se modifican o Real Decreto 139/2020, do 28 de xaneiro, polo que se establece a estrutura orgánica básica dos departamentos ministeriais, e o Real Decreto 998/2018, do 3 de agosto, polo que se desenvolve a estrutura orgánica básica do Ministerio de Industria, Comercio e Turismo, na creación da figura do Comisionado especial para o PERTE para o desenvolvemento dun ecosistema para a fabricación do Vehículo Eléctrico e Conectado.

En concreto, o artigo 12.1.g) deste real decreto establece entre as súas funcións a de realizar cantas actuacións en relación co desenvolvemento do ecosistema para a fabricación do vehículo eléctrico e conectado e a consecución dos seus obxectivos resulten precisas, incluíndo, no seu caso, a correcta execución de fondos, asignados nesta materia. En concreto a elaboración, xestión e seguimento de programas e actuacións destinados ao desenvolvemento do ecosistema do vehículo eléctrico e conectado.

A convocatoria de axuda regulada mediante este real decreto, se incardina claramente no desenvolvemento do este ecosistema, e é unha peza colateral para entender o proceso de transición cara ao vehículo eléctrico e conectado polos motivos explicados en anteriormente e que se resumen na necesidade de promover transitoriamente tecnoloxías alternativas ou complementarias con evidentes sinerxias e funcionalidades prácticas que potenciarán unha transformación ordenada e progresiva.

O obxectivo principal desta norma é avanzar cara a unha descarbonización ordenada e progresiva, que supla os desafíos e obstáculos do desenvolvemento do vehículo eléctrico, e habilite en paralelo unha evolución tecnolóxica compatible.

A consecución deste obxectivo suporá en termos de impacto:

• Avanzar cara a novas posibilidades de innovación no ámbito dos vehículos híbridos enchufables, que poidan ter importantes sinerxias no desenvolvemento do vehículo eléctrico, por exemplo os avances en optimización da xestión de enerxía (control de potencia ou freos regenerativos), ou os sistemas de control e monitorización, entre outros.
• Desenvolver o potencial dos vehículos eléctricos de pila de combustible de hidróxeno para a súa incorporación nos trens de propulsión de vehículos de cero emisións, moi relacionados co desenvolvemento da produción de hidróxeno verde.
• Aproveitar as sinerxias que poden impulsar a transición cara a unha mobilidade máis sustentable e apoiar o crecemento dos vehículos eléctricos en todas as súas formas, por exemplo en aspectos de tecnoloxía de celas de combustible, infraestrutura de hidróxeno, almacenamento de enerxía, investigación en materiais e eficiencia, e non menos importante conciencia pública e aceptación social.
• Potenciar as actuacións no ámbito do I+D+i, relacionadas coa eficiencia e redución de custos dos sistemas de celas de combustible, o almacenamento e distribución de hidróxeno, ou o reforzo na produción de hidróxeno verde.

Detéctanse como aspectos craves desta convocatoria a urxencia, e a especificidade. A urxencia queda motivada pola necesidade de activar proxectos que contribúan soslayar ou mitigar os pescozos de botella detectados no proceso de transición cara ao vehículo eléctrico e conectado, dando coherencia á estratexia xeral do PERTE do vehículo eléctrico e conectado. Esta situación tivo o seu reflexo na aprobación mediante Real Decreto-lei 20/2022, do 27 de decembro, de medidas de resposta ás consecuencias económicas e sociais da Guerra de Ucraína e de apoio á reconstrución da illa da Palma e a outras situacións de vulnerabilidade, da concesión de créditos extraordinarios para desenvolvemento de proxectos innovadores no sector da automoción para 2023. Canto á especificidade, a convocatoria oriéntase cara a un mercado moi concreto dentro do sector da automoción, de tamaño mediano ou pequeno e axudas limitadas, cun nicho de beneficiarios reducido. En resumo, trátase de seleccionar directamente proxectos de I+D+i de alto potencial, que estimulen a xeración de avances científicos e tecnolóxicos, así como o desenvolvemento de novas solucións que beneficien á sociedade en xeral Adicionalmente, e pola este especificidade, prevese cada proxecto será moi diferente entre si, de forma que non se darán unhas condicións, que permitan unha valoración de proxectos cos criterios usuais que se establecen nunha concorrencia competitiva.

Todo o anterior, xustifica razóns de interese público, e económico que dificultan a súa convocatoria pública ordinaria, e motiva que este real decreto estableza un sistema de concesión de axuda mediante concorrencia simple.

Este real decreto estrutúrase en seis capítulos e catro anexos. No primeiro capítulo figuran as disposicións relativas ao ámbito de aplicación e beneficiarios, que se refiren a aspectos como os obxectivos, o ámbito temporal e a dispoñibilidade orzamentaria asociada, e as condicións e obrigas que deben cumprir os beneficiarios. No capítulo segundo descríbense os tipos de actuacións financiables, os gastos financiables, os requisitos esixibles aos proxectos que poidan recibir axuda e o prazo de realización dos este proxectos. O capítulo terceiro describe as características da axuda, os seus límites e a regulación de garantías; o capítulo cuarto regula os órganos xestores da axuda, que son a Comisión de Avaliación e o Comisionado especial para o PERTE para o desenvolvemento dun ecosistema para a fabricación do Vehículo Eléctrico e Conectado. O capítulo quinto regula o procedemento de concesión: forma de realizar a solicitude, instrución do procedemento, tramitación, resolución e pago, e recursos. O capítulo sexto regula as modificacións de resolución, a xustificación e comprobación da realización dos investimentos e criterios de gradación dos posibles incumprimentos. Os anexos refírense a a definición de actuacións que teñen relación directa co vehículo híbrido e vehículo eléctrico de pila de combustible de hidróxeno, os rangos de puntuación da viabilidade económica e financeira e a memoria de proxectos presentados.

Só serán consideradas as observacións nas que o remitente estea identificado.

Con carácter xeral as respostas consideraranse non confidenciais e, en consecuencia, de libre difusión. Se se desexa que algunhas partes da información sexan consideradas confidenciais, estas sinalaranse e delimitarán no propio texto, e deberase motivar a necesidade da súa confidencialidade.

Memoria del Real Decreto [PDF] [791,92 KB]

Texto del Proyecto de Real Decreto [PDF] [1,79 MB]