O Consello da Unión Europea acordou o 21 de xullo de 2020 un paquete de medidas de gran alcance, as cales axuntan o marco financeiro plurianual (MFP) para 2021-2027 e incorporan un instrumento europeo para a recuperación (Next Generation EU), cuxo elemento central é o Mecanismo de Recuperación e Resiliencia. Para acceder aos recursos financeiros deste mecanismo, os Estados membros deben elaborar un plan orientado á recuperación. España presentou á Comisión Europea o seu Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia (en diante, “Plan de Recuperación”), que foi aprobado por Decisión de Execución do Consello relativa á aprobación da avaliación do Plan de Recuperación e Resiliencia de España do pasado 13 de xullo de 2021, modificado recentemente por nova Decisión do Consello (en diante, “CID” polas súas siglas en inglés). O Plan de Recuperación contempla dez políticas panca e 31 compoñentes, recollendo un conxunto coherente de investimentos e reformas orientadas á recuperación e ao impulso dun cambio de modelo económico, produtivo e social para abordar de forma equilibrada os retos futuros, cara a unha España máis sustentable, dixitalizada, en igualdade e con maior cohesión social.

Por outra banda, o Capítulo III do Título II do Real Decreto-lei 36/2020, do 30 de decembro, polo que se aproban medidas urxentes para a modernización da Administración Pública e para a execución do Plan de Recuperación, recolle unha nova figura de colaboración público privada, os Proxectos Estratéxicos para a Recuperación e Transformación Económica (PERTE). Dentro desta figura englóbanse proxectos tractores cun impacto transformador estrutural sobre sectores estratéxicos ou con fases de investigación e innovación disruptivas e ambiciosas, máis aló do estado da técnica no sector. O Acordo polo que se declara como Proxecto Estratéxico para a Recuperación e Transformación Económica a Descarbonización Industrial da Industria Manufacturera, aprobado polo Consello de Ministros o 27 de decembro de 2022, recoñece que se dan as circunstancias necesarias para declarar este proxecto como Proxecto Estratéxico para a Recuperación e Transformación Económica, de acordo con o artigo 8 do Real Decreto-lei 36/2020, do 30 de decembro. A súa memoria descritiva prevé a creación de catro medidas transformadoras. A primeira delas é unha liña de axudas de actuación integral para a descarbonización da industria manufacturera, cuxo obxecto é a concesión de axudas en forma de préstamos, subvencións ou unha combinación de ambas, que poderá ser en concorrencia simple, para impulsar a redución de emisións directas dos procesos produtivos e a eficiencia enerxética das instalacións industriais, así como os proxectos de I+D+i dirixidos a desenvolver e escalar as tecnoloxías necesarias para lograr os obxectivos de descarbonización.

Esta orde articula a primeira medida transformadora do PERTE de Descarbonización Industrial, que consiste nunha liña de axudas de actuación integral para a descarbonización da industria manufacturera.

O Compoñente 31 do Plan de Recuperación inclúe especificamente catro investimentos, a C31.I5, C31.I6, C31.I7 e a C31.I8, para o Programa de impulso á competitividade e sustentabilidade industrial, PERTE Descarbonización Industrial. As dúas primeiras delas inclúen as subvencións e as dúas segundas os préstamos asociados a este programa. Estes investimentos do Compoñente 31 dan continuidade ao Compoñente 12 “Política Industrial España 2030”, Investimento 2 “Programa de Impulso da Competitividade e Sustentabilidade Industrial” do Plan de Recuperación. Así, estes investimentos do Compoñente 31 materializan o PERTE de Descarbonización Industrial, como instrumento PERTE previsto no Compoñente 12 Investimento 2.

As axudas fináncianse con cargo ao Plan de Recuperación que é financiado pola Unión Europea no marco do instrumento NextGenerationEU e insérense especificamente na Decisión de Execución do Consello que modifica a Decisión de Execución (UE) do 13 de xullo de 2021 sobre a aprobación da avaliación do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia no Compoñente 31, Capítulo REPowerEU, investimentos 5 (subvencións) e 7 (préstamos), investimentos para apoiar a descarbonización industrial, consistentes en impulsar a descarbonización da industria manufacturera.

Estas axudas contribúen ao cumprimento dos fitos e obxectivos incorporados polo Compoñente 31 da Decisión de Execución do Consello que modifica a Decisión de Execución (UE) do 13 de xullo de 2021, mediante o apoio de proxectos que supoñan a descarbonización da industria manufacturera.”. Contribuirá parcialmente aos fitos 491, 492 e 493 do Compoñente 31 da Adenda, para a parte de subvención, e os fitos L83, L84 e L85 do mesmo compoñente para a parte de préstamo.

Así mesmo, conforme co sinalado na CID do Compoñente 31, estas axudas contribúen á etiquetaxe verde. Dentro desta orde esixirase que os proxectos tractores financiados teñan no seu conxunto sempre un coeficiente climático de polo menos o 40 por cento. É unha condición que debe ser verificada para poder ser beneficiario.

Doutra banda, en cumprimento co disposto no Plan de Recuperación, no Regulamento (UE) 2021/241 do Parlamento Europeo e do Consello, do 12 de febreiro de 2021, e a súa normativa de desenvolvemento, en particular a Guía Técnica da Comisión Europea sobre a aplicación do principio de «non causar un prexuízo significativo» en virtude do Regulamento relativo ao MRR, todas as actuacións financiadas que levarán a cabo en cumprimento desta orde deben respectar o chamado principio de «non causar un prexuízo significativo» ao medioambiente (en inglés «do non significant harm», polo que se denomina comunmente como «principio DNSH»). Iso inclúe o cumprimento das condicións específicas previstas nos investimentos I5 e I7 do Compoñente 31 nas que se enmarca.

A industria manufacturera representa o 11,3% do PIB de España, pero, con todo, é responsable do 24% do consumo final enerxético, do 22% do consumo final de combustibles fósiles (tendo en conta só os usos enerxéticos) e do 21% do total das emisións de gases de efecto invernadoiro. Por tanto, a descarbonización dos seus procesos é esencial para lograr o obxectivo de neutralidade climática en 2050. A industria realizou importantes esforzos en descarbonización, pero segue dependendo en gran medida dos combustibles fósiles, en especial naqueles procesos que requiren altas temperaturas. A situación e o ritmo de investimentos actual non son suficientes para lograr os obxectivos de loita contra o cambio climático para 2030 e 2050, polo que é necesario impulsar os investimentos industriais nesta dirección.

Esta norma regula as bases do programa de axudas para a descarbonización da industria manufacturera que constitúe a medida de actuación nº 1 do PERTE Descarbonización Industrial, aprobado por Acordo do Consello de Ministros do 27 de decembro de 2022 e convoca as axudas mediante convocatoria anticipada do ano 2024. Este réxime de axudas dirixirase ao apoio de proxectos estratéxicos que poderán realizar empresas industriais manufactureras individualmente ou en colaboración con outras, podendo estar en Réxime de Dereitos de Emisión ou non, para apoiar investimentos para a redución de emisións nas instalacións industriais. En caso de consorcios, ademais das empresas industriais manufactureras, poderán participar nos mesmos outras empresas non industriais que participen na consecución dos proxectos.

Só serán consideradas as respostas nas que o remitente estea identificado, facendo constar nelas:

Nome e apelidos/denominación ou razón social do participante.

Borrador de la Orden [PDF] [1,07 MB]

Memoria de la Orden [PDF] [370,05 KB]